Wizyta ostrowskich genealogów na Starym Cmentarzu, usytuowanym  przy Placu Bankowym. 22 kwietnia 2023.

W sobotnie przedpołudnie, 22 kwietnia b.r.,  przy wyjątkowo ładnej pogodzie (+20°C), ostrowscy genealodzy odwiedzili najstarszy w Polsce cmentarz grzebalny, nazywany popularnie Starym Cmentarzem. Pochowano  tu wielu zasłużonych Ostrowian. Przewodnikiem po cmentarzu był znany ostrowski historyk, członek OTG – Jarosław Biernaczyk. Wśród uczestników wycieczki byli autorzy ostatniej publikacji o Starym Cmentarzu – dr n. med. Krystian Niełacny i jego żona Jadwiga. Cmentarze, to jedno z miejsc/ źródeł poszukiwań genealogicznych.

Stary Cmentarz w Ostrowie Wielkopolskim, to jeden z najstarszych czynnych cmentarzy katolickich w Polsce (starszy od Cmentarza Rakowickiego w Krakowie i warszawskich Powązek). Założony został w 1782 r. i był jedną z pierwszych w Polsce nekropolii położonych z dala od kościoła, poza obrębem miasta (dotychczas takie miejsce pochówku było uznawane za niegodne). W początkowym okresie działania nie stawiano żadnych trwałych postumentów. Najstarszy z zachowanych nagrobków pochodzi z 1842 r. W 1832 r. zaczęto stawiać murowane ogrodzenie cmentarza. Otoczono go też wówczas głębokim na 2 metry rowem, który zasypano pod koniec XIX w., gdy potrzebowano miejsca dla samobójców.

W latach zaborów Cmentarz był jedynym legalnym miejscem polskich manifestacji patriotycznych. Wynikało to ze zwyczajowego poszanowania przez zaborcę prawa czyniącego z nekropolii miejsca azylu (odróżnienie sacrum od profanum).

Stary Cmentarz próbowano zlikwidować kilkakrotnie, między innymi w 1820 r. (Prusacy), w latach II wojny światowej, oraz w 1962 r. (komuniści). Ta ostatnia decyzja o likwidacji została formalnie anulowana dopiero w 1982 r.

Wśród nagrobków można znaleźć formy klasyczne, neoromantyczne, secesyjne, kubiczne. Dominantę w południowo-zachodniej części stanowi największy, klasycystyczny, grobowiec rodziny Idźkowskich. Pomniki nagrobne były niejednokrotnie wykonywane przez cenionych wielkopolskich rzeźbiarzy. Jeden z nich – Pielgrzym, dłuta Władysława Marcinkowskiego – znajduje się obecnie w krużganku ostrowskiej konkatedry.

Z około 2800 pochowanych tu od początku istnienia cmentarza udało się zidentyfikować dotychczas ok. 1250. Spoczywają tu postacie ważne dla historii nie tylko Ostrowa, ale i Wielkopolski:

Za: https://pl.wikipedia.org/wiki/Stary_Cmentarz_w_Ostrowie_Wielkopolskim

To już drugie takie spotkanie ostrowskich genealogów na Starym Cmentarzu. Poprzednie miało miejsce w sierpniu 2006 roku. Minęło już prawie 18 lat od powstania OTG (2005), zmienił się też w dużym stopniu skład osobowy Stowarzyszenia. Wielu z członków OTG odeszło na „wieczną wartę”, duża część  wstąpiła do Towarzystwa w okresie późniejszym, stąd nastąpiła potrzeba powtórki tegoż przedsięwzięcia. Poprzednio, przewodnikiem po cmentarzu był również Jarosław Biernaczyk.

W maju OTG organizuje wycieczkę, której tematem przewodnim będą  „Pałace, dwory i dworki południowej Wielkopolski” – Bugaj i Przybysławice.

Fot. Marian F. Nowak

Podobne wpisy